نقش ساختار ریشه و صفات فیزیولوژیک جو در پاسخ به تنش خشکی

Authors

  • علی احمدی استاد، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
  • قاسم حسینی سالکده دانشیار، مؤسسۀ بیوتکنولوژی کشاورزی سازمان آموزش، تحقیقات و ترویج کشاورزی
  • مریم شهبازی استادیار، مؤسسۀ بیوتکنولوژی کشاورزی سازمان آموزش، تحقیقات و ترویج کشاورزی
Abstract:

تنش خشکی در اکثر مناطق جهان مهم‌ترین عامل کاهش عملکرد گیاهان زراعی محسوب می­شود. تنظیم اسمزی و داشتن سیستم ریشه­ای قوی و عمیق از طریق افزایش جذب و بازده مصرف آب، سبب افزایش تحمل به خشکی در غلات می­شود. در این تحقیق، تأثیر ساختار ریشه و صفات فیزیولوژیک در پاسخ به تنش خشکی در سه رقم جو زراعی یوسف (متحمل)، موروکو (حساس) و فجر30 (نیمه‌متحمل) و یک اکوتیپ جو غیر‌زراعی اسپانتانئوم (متحمل) بررسی شد. بذور جو در لوله­های پی‌وی‌سی 1 متری با قطر 10 سانتی‌متر کشت شدند و تنش خشکی به میزان 20 درصد مقدار آب در دسترس اعمال شد و آبیاری در حد ظرفیت زراعی به‌عنوان شاهد در نظر گرفته شد. خصوصیات ریشه و صفات فیزیولوژیک در ابتدای مرحلة گلدهی اندازه‌گیری شد. نتایج حاکی از این بود که در اثر خشکی، میزان هدایت روزنه­ای، محتوای نسبی آب برگ، پتانسیل آب برگ و پتانسیل اسمزی در همة ارقام کاهش و دمای برگ افزایش یافت. ارقام متحمل دارای کمترین افت پتانسیل آب، پتانسیل اسمزی و محتوای نسبی آب برگ بودند. رقم حساس دارای کمترین و ارقام متحمل دارای بیشترین میزان تنظیم اسمزی بودند. تنش خشکی موجب کاهش وزن خشک و حجم ریشه نسبت به شرایط کنترل شد. عمق ریشه در تمام ارقام متحمل و نیمه‌متحمل در اثر تنش افزایش یافت، درحالی که در رقم حساس کاهش نشان داد. نتایج نشان داد ارقام مقاوم ارقامی‌اند که در شرایط تنش می­توانند با افزایش عمق ریشه، آب بیشتری جذب کنند و در نتیجه دارای تنظیم اسمزی و محتوای نسبی آب بیشتری باشند. این ارقام در شرایط تنش به‌دلیل محتوای نسبی آب بیشتر، هدایت روزنه­ای بیشتری دارند و ازاین‌رو دمای برگ را در سطح پایین­تری نگه می‌­دارند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی تحمل به تنش خشکی در جو زراعی و وحشی براساس صفات فیزیولوژیک و شاخص‌های تحمل

Drought stress is one the most limiting factors for crop production worldwide. The wide ecological and environmental dispersion of crop wild relatives, generates a high potential of their adaptive diversity to abiotic stresses such as drought. In this study 21 (including 10 cultivated and 11 wild barley (Hordeumvulgaressp. spontaneum))genotypes were evaluated under three soil water conditions f...

full text

مکان‌یابی QTL‌های صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی جو در شرایط تنش خشکی

به منظور مکان‌یابی نواحی ژنومی کنترل کننده صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی جو در شرایط تنش خشکی و تعیین ارتباط آنها با عملکرد دانه، آزمایشی در سال زراعی90-1389در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل اجرا شد. آزمایش در قالب دو طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط بدون تنش و تنش خشکی اجرا شد. مواد گیاهی شامل 72 لاین هاپلوئید مضاعف جو حاصل از تلاقی ارقام استپتو و مورکس به همراه والدین آنها بودند. صفات...

full text

مطالعه صفات فیزیولوژیک گیاه دارویی مرزنجوش یک ساله (Origanum majorana) در پاسخ به عنصر روی در شرایط تنش خشکی

به‌منظور بررسی واکنش فیزیولوژیکی گیاه دارویی مرزنجوش (Origanum majorana) به عنصر روی در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در سال 1393 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه هرمزگان اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل سطوح مختلف تنش خشکی (رطوبت خاک معادل 50، 75 و 100% ظرفیت زراعی) محلول‌پاشی کود روی (غلظت­های 0، 1 و 3 در هزار) بودند.  نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ...

full text

مکان یابی qtl های صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی جو در شرایط تنش خشکی

به منظور مکان یابی نواحی ژنومی کنترل کننده صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی جو در شرایط تنش خشکی و تعیین ارتباط آنها با عملکرد دانه، آزمایشی در سال زراعی90-1389در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل اجرا شد. آزمایش در قالب دو طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط بدون تنش و تنش خشکی اجرا شد. مواد گیاهی شامل 72 لاین هاپلوئید مضاعف جو حاصل از تلاقی ارقام استپتو و مورکس به همراه والدین آنها بودند. صفات...

full text

تغییرات شاخص‏ های فیزیولوژیک و نمایه متابولیتی مرزه خوزستانی (Satureja khuzistanica) در پاسخ به تنش خشکی

مرزه خوزستانی یکی از نه گونه انحصاری جنس مرزه در ایران محسوب می‏شود که به‎دلیل داشتن ترکیب فنلی کارواکرول در اسانس و اسیدهای فنلی رزمارینیک و کافئیک در عصاره، دارای اثرات ضد میکروبی قوی می‌باشد که در درمان تعدادی از بیماری‌ها مؤثر است. در این تحقیق، تنش خشکی از طریق روش قطع آبیاری در مرحله گلدهی بر یک کلن از مرزه خوزستانی اعمال شد. نمونه‌برداری در فواصل سه روز و در پنج مرحله انجام شد و تعدادی ا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 45  issue 4

pages  553- 563

publication date 2014-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023